Verandering
Net als andere sectoren heeft ook de energiesector te maken met veranderingen die elkaar snel opvolgen. Deze veranderingen komen deels uit wet- en regelgeving (zoals sector releases), waardoor ze verplicht zijn. Aan de andere kant ontstaan ze vanuit de noodzaak zich aan te passen aan een veranderende marktomgeving. Of de wens om in te spelen op de nieuwste innovaties in de energiesector.
In de transitie naar de nieuwe marktsituatie lopen veranderprogramma’s lang niet altijd zoals bedacht. Er doen zich in de sector problemen voor op het gebied van:
- het budget,
- de planning,
- of de scope.
Volgens meerdere onderzoeken van de afgelopen jaren levert één op de drie softwareprojecten niets op. Daarnaast levert nog een derde een werkbaar product op dat niet voldoet aan de verwachtingen. Er zijn verschillende oorzaken voor de slechte prestaties van softwareprojecten. Een van de belangrijkste is de mate van ‘Business IT Alignment’ ook wel BITa*.
Recente theoretische en empirische onderzoeken tonen aan dat er een positieve relatie bestaat tussen het BITa volwassenheidsniveau en de prestaties van projecten.
Business en IT
Zigter ziet om zich heen dat BITa belangrijker wordt, maar ook lastiger. Dit heeft vooral te maken met de veranderende rol van technologie. Anno 2016 kan je IT en Business niet meer los van elkaar zien. Daarbij is technologie een belangrijke oorsprong van nieuwe ontwikkelingen.
Grote innovaties in de energiesector zijn vaak IT-gedreven. Van de ontwikkeling van Smart Energy, tot gedecentraliseerde opwekking van duurzame energie of de uitrol van slimme meters bij consumenten.
Tegelijkertijd zijn veranderingen om concurrentie voor te blijven steeds complexer. Zeker als je ook kijkt naar partijen die beginnen op de markt. Doordat technologische oplossingen en het IT-landschap steeds complexer is, neemt het belang van BITa toe.
Verandering
Gezien de grote inspanning en kosten van IT-transformaties, besloot Zigter de mate van BITa in de sector te onderzoeken. “Vanuit mijn eigen ervaring ben ik betrokken bij projecten waarbij er spanningen zijn tussen de business en de IT afdeling. Soms denk je haast dat het concurenten zijn, maar in werkelijkheid gaat het om één en het zelfde bedrijf. Waarbij de partijen streven naar dezelfde doelstellingen. Dit is voor mij onbegrijpelijk.”
Business IT Alignement
De belangrijkste onderzoeksvraag is: “Wat is de relatie tussen het volwassenheidsniveau van Business IT Alignment en project performance bij energieleveranciers?” Om deze vraag te beantwoorden voerde Zigter een uitgebreide documentenanalyse uit en hield interviews met professionals uit de energiebranche. Met respondenten zowel werkzaam aan de business als de IT kant van hun organisaties, variërend van:
- IT-managers,
- architecten,
- business unit managers,
- ketenmanagers,
- project managers,
- tot externe consultants.
Volwassenheidsniveau’s
De volwassenheid van de BITa meten we middels 6 punten:
- Communications,
- Competancy/Value Measurement,
- Governance,
- Partnerships,
- Scope & Architecture,
- Skills.
De respondenten is gevraagd om voor iedere punt hun niveau aan te geven volgens een vijfpuntschaal:
- Initial / ad hoc process: processen worden voor de eerste keer uitgevoerd of worden ad hoc uitgevoerd.
- Commited process: er wordt een begin gemaakt met het definiëren van processen.
- Established focused process: de processen zijn in kaart gebracht en men werkt volgens deze processen.
- Improved / managed process: processen worden verbeterd.
- Optimized process: processen zijn geoptimaliseerd.
Conclusie
Uit het onderzoek komt naar voren dat over de hele linie BITa van de deelnemende organisaties beter kan. Met een score van 2,44 bevinden energiebedrijven zich op een niveau tussen ”commited processes” en ”established/focused processes”. Op Governance scoren de energiepartijen het hoogst met een score van 2,56, terwijl op Partnerships het laagst gescoord wordt met een gemiddelde van 2,19.
Zigter stelt dat energiebedrijven op dit vlak, zowel operationeel als financieel, flink terrein kunnen winnen. Dit door het professionaliseren van hun Business en IT Alignment. Hij baseert zich hierbij op de positieve relatie die het onderzoek aangetoond tussen BITa en project performance. “Er is geen vastomlijnd verband gevonden, een stijging van X punten op BITa maturity niveau leidt tot een verbetering van Y op project performance. Maar wel is duidelijk zichtbaar dat er een positief verband is.” Hij vervolgt; “De mate van maturity van de BITa zie je terug in het project. Wanneer de reguliere organisatie qua BITa hoog scoort lopen de projecten ook beter. Dit zorgt er weer voor dat de projecten kwalitatief beter, binnen budget en volgens scope worden afgerond.”
Voorstellen
Wanneer we vragen hoe de BITa volwassenheid kan worden verbeterd noemt Zigter een aantal mogelijkheden. De eerste stap is inzicht krijgen. “Je kan niet direct alles aanpakken. Maar door inzicht en urgentie kan er ruimte ontstaan om een eerste stap te zetten.” Met deze kennis kunnen managers aan de slag. “Qua actie valt te denken aan de organisatie structuur en waar en hoe bijvoorbeeld IT is gepositioneerd.” Ook kan samenwerking tussen de 2 partijen worden verbeterd door de agile en/of scrum methodiek. “Business mensen en IT’ers in een dedicated team met mandaat om te werken naar het afgesproken resultaat. Hierbij is het belangrijk dat het management de controle bij het team laat liggen.”
Tot slot adviseert Zigter om gezamenlijke doelen en KPI’s op te stellen die mensen ook begrijpen. “Zorg dat de teamleden (business en IT) van elkaar weten wat ze doen. Dit vergroot het begrip en zorgt voor meer een gelijk startpunt.”
Vervolgonderzoek
Wanneer je kijkt naar de resultaten, geeft Zigter aan dat er voor een compleet beeld, van de manier waarop veranderinitiatieven verbeterd kunnen worden, meer onderzoek nodig is. “BITa draagt bij aan project performance, maar BITa is niet het enige dat meespeelt. Naast BITa zijn nog andere factoren waarmee je kan bepalen of een projectsuccesvol is of niet.” Voor de komende jaren verwacht Zigter dat BITa een steeds belangrijker wordt. Zeker met het oog op het groeiende aantal belangrijke IT-gedreven transformaties in de huidige energietransitie.
Het volledige onderzoek ‘Business IT Alignment in de energiebranche’ kan gedownload worden op deze pagina.
* Business IT Alignment wordt gedefinieerd als de afstemming van de interne en externe domeinen en functionele integratie tussen business en IT-gebieden.
** Deze dimensies zijn gebaseerd op een model van Luftman (2003).
Dit artikel is in overeenstemming met Consultancy.nl geplaatst.
