Waar de transitie naar gas in de jaren 60 een wijkgerichte aanpak was waarbij ieder huishouden het fornuis inleverde om deze (op kosten van de overheid) centraal te laten ombouwen naar aardgas, is dat in de huidige wereld niet voor te stellen, niet op de laatste plaats omdat de burger een stuk minder volgzaam is. Wat we wel kunnen leren van die vorige transities is dat de rol van overheden cruciaal is. Alleen is de taak die het Gemeentelijk Energie Bedrijf destijds had inmiddels verspreid over verschillende (al dan niet commerciële) partijen. Het is dus zaak dat de overheid snel met een duidelijk beleid komt en dit goed afstemt met de relevante partijen in de markt.
De stip is gezet en de route begint langzaam ingekleurd te worden, onder andere door het Nationaal Plan Energiesysteem. Het is overduidelijk dat er een aanzienlijke inspanning vereist is, zowel op technisch vlak voor de renovatie van huizen en andere gebouwen, als voor de organisaties die betrokken zijn bij deze transitie. Dit betekent dat deze organisaties een versnelling hoger moeten schakelen en nu al enkele ‘no regret’-maatregelen moeten nemen, zoals investeringen zijn in energie-efficiëntie, de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen, verbeteringen in energie-infrastructuur of maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
Om de doelstelling van klimaatneutraliteit in 2050 te bereiken, zijn er oplossingen nodig voor diverse kwesties. Denk hierbij aan de personeelstekorten die wij zien op de markt, het gebrek aan transformatiekracht en wendbaarheid in organisaties en de digitalisatie wat nog niet op het punt staat waar het eigenlijk zou moeten staan. We zijn van mening dat we al aanzienlijke vooruitgang kunnen boeken op dit gebied. Maar hoe kunnen we dat bereiken? Laten we beginnen met de volgende aspecten.
1. Wendbaar
De energietransitie vraagt om strategische wendbaarheid. Agile is een manier waarop je snel kan anticiperen op wat er nodig is. Dit is een perfecte methodiek om transparantie, continu verbeteren en prioriteit te organiseren, maar we moeten ook eerlijk zijn dat Agile niet per se voor alle uitdagingen de oplossing is, een hoogspanningstracé bouw je bijvoorbeeld niet op een Agile manier. Richt een portfolio proces in waarin epics en projecten samenkomen. Denk aan de waarde wat iets oplevert en ga richting de IT uitvoer organisatie op een Agile manier realiseren.
2. Meetbaar
Ga meten. Snap hoe je business werkt. Het klinkt makkelijker dan het is, maar start met key prestatie indicatoren of OKR’s die uitlegbaar zijn en duidelijk. Door meten ontstaat ook de incentive om te verbeteren. Daarnaast is het een perfect instrument om bij te sturen.
3. Eenvoud
Een bekend concept uit Lean Six Sigma is dat variatie de duivel is. Hiermee wordt bedoeld dat uitzonderingen zorgen voor veel complexiteit. Vertaald in de uitdagingen waar Lux alledaags mee bezig is, zie je dat uitzonderingen op een later moment zorgen voor hoge kosten in proces- en IT aanpassingen en je wendbaarheid als organisatie negatief beïnvloeden. Ons advies is om nu al te overwegen welke uitzonderingen kunnen worden uitgefaseerd of genormaliseerd. Bij het opzetten van nieuwe systemen en processen, is het raadzaam hier rekening mee te houden. Dit kan nu al aanzienlijke kostenbesparingen opleveren en op de lange termijn winst in wendbaarheid opleveren.
4. Business IT Alignment
We zien dat de kloof tussen business en IT nog steeds niet gedicht is. Business = IT en vice versa. Hier moet tijd voor gemaakt worden. Hoe is de samenwerking tussen deze afdelingen? Door goede samenwerking, prioriteitstelling en het denken in waarde kan hier een vliegwiel effect ontstaan en worden de juiste keuzes gemaakt.
5. Plezier
Wanneer mensen goed in hun vel zitten zorgt dit voor energie in het werk. Momenteel staan veel mensen onder druk. Te veel werk voor te weinig mensen. Zorg dat je niet in een negatieve spiraal komt want dan verlies je nog meer mensen.
6. Trots
Meewerken aan de grootste uitdaging van deze tijd, wie wil dat nu niet. De energietransitie geeft een duidelijk ‘purpose’ waar je trots op moet zijn. Hier moet je over praten binnen je organisatie zodat dit voor iedereen altijd duidelijk is. Iedereen werkt naar het zelfde doel: CO2-neutraal in 2050.
Wij zien dat er nog een behoorlijke stap gemaakt kan worden op het gebied van optimalisatie, nut en noodzaak, manier van werken en elkaar vinden. Als we hier nu mee beginnen, zetten we al een goede stap richting ons doel in 2050.
Lux Consulting is toegewijd aan het versnellen van de energietransitie en ondersteunt organisaties die actief werken aan een duurzame toekomst. Met een focus op netbeheerders, energieleveranciers, gemeenten, waterschappen en andere instellingen, biedt Lux dagelijkse kennis en deskundige ondersteuning om energieambities te verwezenlijken.
