Het boek bekritiseert het ouderwetse conflict-denken en biedt praktische inzichten voor creatiever denken. Wanneer een groep mensen gezamenlijk brainstormt over elkaars ideeën en zich richt op het ontwikkelen van een succesvol concept, kunnen verfrissende doorbraken worden bereikt in plaats van vast te houden aan persoonlijke ideeën.
De kern van de zes denkhoeden is dat elke hoed een unieke denkrichting vertegenwoordigt. Wanneer een team gezamenlijk alle denkhoeden opzet, wordt iedereen aangemoedigd om vanuit verschillende perspectieven naar een idee of probleem te kijken. Vaak hebben mensen snel een oordeel klaar over een onderwerp of idee. Dankzij de denkhoeden kunnen meningen geuit worden, terwijl tegelijkertijd andere facetten van het idee of probleem worden geanalyseerd.
Waar staan de denkhoeden voor
Toepassen van de zes denkhoeden
Bij een initiatief
Er bestaan diverse manieren om de denkhoeden van De Bono toe te passen. Stel je voor dat je een sessie start met een nieuw initiatief. In dit geval kun je beginnen door een uitleg te geven over de denkhoeden, met speciale aandacht voor de (fictieve) gele en groene denkhoeden. Hiermee stimuleer je een creatieve en positieve benadering. Door de denkhoeden te introduceren, wordt het voor deelnemers eenvoudiger om zich te richten op het benoemen van creatieve en positieve aspecten.
Bij een probleemstelling
Een andere bruikbare aanpak is het gebruik van de denkhoeden bij het aanpakken van een probleem dat opgelost moet worden. In elke groep vind je mensen die soms te optimistisch zijn, soms te pessimistisch, of die extreem creatieve en ‘out of the box’ ideeën hebben. Om het proces te structureren, kun je elke deelnemer dezelfde kleur hoed geven, waardoor het probleem vanuit één specifieke invalshoek wordt benaderd.
Op deze manier doorloop je alle kleuren. Reserveer voor elke invalshoek (of kleur) maximaal 10 tot 15 minuten. Na ongeveer 1 uur heb je alle perspectieven behandeld en kun je beoordelen hoe je zaken kunt beperken (vanuit het negatieve zwarte en soms rode denkhoed-perspectief) of concreet kunt maken (vanuit het positieve gele en groene denkhoed-perspectief). Zorg altijd dat je ook de feiten en het proces hierin niet overslaat. We zijn geneigd om snel vanuit emoties te handelen, maar duidelijke feiten zorgen vaak voor betere keuzes.
De zes denkhoeden is een leuke methode om iemand in een ander gedachten patroon te krijgen en op deze manier nieuwe invalshoeken te bedenken.
Stappenplan:
1. Volgorde bepalen
De denkhoeden zijn een team effort en worden niet directief ingevoerd. Het is belangrijk om in het begin als team een doelstelling te bepalen voor de sessie. Het team bepaalt gezamenlijk welke volgorde ze willen gebruiken voor de specifieke probleemstelling. Je kunt de denkhoeden zelfs meerdere keren in het proces gebruiken, waarbij de blauwe denkhoed een goed voorbeeld is. Deze kan namelijk zowel aan het begin als aan het einde van de sessie worden ingezet.
2. Ga het gesprek aan
Faciliteer het gesprek en zorg ervoor dat iedereen alle denkhoeden opzet. De gespreksleider speelt hierin een cruciale rol door het overzicht te behouden. Zorg ervoor dat iedereen tijd en ruimte heeft om zijn input te geven. Voorkom dat mensen in een discussie verzanden.
3. Evalueer
Evalueer de resultaten van de sessie en identificeer welke waardevolle inzichten gebruikt kunnen worden in de vervolgstappen van het proces. Bedenk ook hoe je de vervolgstappen kunt vormgeven. Het is belangrijk om te overwegen welke volgorde van denkhoeden het meest effectief was; bijvoorbeeld, eerst de zwarte (negatieve) en dan de gele (positieve) denkhoed gebruiken. Je eigen ervaring zal bepalen wat het beste werkt voor jou in de toekomst.
